W świadomości ludzkiej, ukształtowanej przez legendy, mity, a później w obrazach filmowych, mokradła jawią się jako tajemnicze miejsca, zamieszkiwane przez duchy, mary i złe moce. Słowianom bliski będzie zamieszkujący czeluście mokradeł – demon wodny Bagiennik. W scenografii bagien spowitych mgłą, przebijaną blaskiem księżyca, ze słyszanym w oddali wyciem wilka, twórcy często umiejscawiają akcje swoich dzieł.
Tereny podmokłe, określane także jako:mokradła, moczary, trzęsawiska, bagna, mszar, czy torfowiska stanowią dla środowiska przyrodniczego niezwykle cenne ekosystemy. Pełnią one ważną rolę w systemie hydrologicznym, gdzie poprzez wiązanie zasobów wodnych w podłożu, stanowią bogaty rezerwuar wody. Nic więc dziwnego, że podmokłe środowiska upodobało sobie do życia wiele gatunków fauny i flory. Torfowiska porastają rośliny wodne, bagienne i bagienno- łąkowe, takie jak: owadożerne rosiczka okrągłolistna i pływacz, wełnianka pochwowata, czy tworzące krzewinki mszaru na torfowiskach wrzosowatych: bażyna czarna, bagno zwyczajne, żurawina, borówka bagienna. Występują też szuwary kłociowe z kłocią wiechowatą, tworzące torfowiska nakredowe (charakteryzujące się podłożem zasobnym w węglan wapnia) i wapienne łąki ramienicowe. Na zarastających, bagnistych zbiornikach wodnych zaobserwować można pływający kożuch mszaru, który określa się jako pło.
Specyficznym i dobrze zbadanym siedliskiem bagiennym jest torfowisko. Ten podmokły obszar charakteryzuje się występowaniem w swoim podłożu warstwy torfu. Torf jest skałą osadową , wytrąconą z rozkładających się szczątków roślin, które następnie przekształcają się w humus, czyli próchnicę. Torf stanowi doskonały surowiec energetyczny wykorzystywany do ogrzewania. Już od setek lat jest on wydobywany do celów gospodarczych; w niektórych regionach istnieje związana z tym tradycja tj. „Czarne wesele” na Kaszubach. W warunkach beztlenowych, po upływie milionów lat osad przekształca się w węgiel brunatny, a dalej w kamienny.Torf jest stosowany także w leczniczych kąpielach borowinowych, dzięki swojemu działaniu sprzyja łagodzeniu stanów reumatycznych.
Torfowiska można podzielić na: niskie, wysokie i przejściowe, dzieląc je według kryteriów jakimi są: trofia zbiornika, rzeźba terenu, stosunki wodne i skład formacji roślinnej.
Torfowisko wysokie -powstaje w wyniku akumulacji materii torfowej, której roślinność zostaje odcięta od wody przepływowej i zasilana jest wodą opadową. Charakterystyczne są tutaj trudne warunki siedliskowe, świetnie odnajduje się w nich rosiczka okrągłolistna, która występujący w podłożu niedobór azotu rekompensuje owadożernością.
Torfowiska niskie– zajmują zagłębienia terenu w dolinach rzecznych, starorzecza, powstają także przez zarastanie jezior i wolno płynących rzek. Zasilane są więc wodami gruntowymi i opadowymi . W takim siedlisku występuje roślinność łąkowa: turzyce, jaskry, ponadto szuwarowa, mchy, oraz olsy.
Torfowiska przejściowe– wykazują stadium przejściowe pomiędzy torfowiskiem niskim, przekształcającym się w wysokie.Występują na jeziorach śródleśnych, często w postaci pływającego na powierzchni wody pła.
Nauką traktującą o hydrologii bagien jest paludologia.
Tereny podmokłe stanowiące niezwykle cenne ekosystemy przyrodnicze już od dawna interesowały biologów i miłośników przyrody. W celu ochrony obszarów wodno- błotnych, stanowiących siedlisko życia dla ptaków wodnych, 2 lutego 1971 roku w irańskiej miejscowości Ramsar, położonej nad Morzem Kaspijskim podpisano Konwencję Ramsarską. Data 2 lutego jest corocznie obchodzona jako Światowy Dzień Mokradeł. Nadzór nad realizacją postanowień konwencji w Polsce, sprawuje Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska.
