Beskid Niski to pasmo w Karpatach, uznawane dzisiaj za najdziksze pasmo górskie w Polsce. Osobliwością Beskidu Niskiego są urokliwe doliny zamieszkane przez Łemków i Pogórzan, w których zawiera się cały Powiat Gorlice wraz ze swoją perełką ? Wysową-Zdrój.

Bekid Niski leży na terenie dwóch państw: Polski i Słowacji. Najwyższy szczyt po stronie polskiej to Lackowa (997 m n.p.m., na niektórych mapach nawet 999 m n.p.m.), a po słowackiej Busov (1002 m n.p.m.), który jako jedyny przekracza 1000 m n.p.m. Ważniejsze rzeki to Osławica, Wisłok, Jasiołka, Wisłoka, Ropa i Biała Dunajcowa, należą do zlewni Morza Bałtyckiego. Zbiorniki wodne w Klimkówce na Ropie, w Sieniawie na Wisłoku oraz niewielki w Krempnej na Wisłoce. Ciekawostką są jeziora osuwiskowe, np. pod Maślaną Górą i pod Cergową.

Beskid Niski (513.71) ? pasmo w Karpatach między przełęczami Łupkowską na wschodzie a Tylicką na zachodzie. Wschodnia granica Beskidu Niskiego jest zarazem granicą Karpat Wschodnich i Zachodnich.

Na terenie Beskidu Niskiego leżą cztery uzdrowiska: Rymanów-Zdrój, Iwonicz-Zdrój, Wysowa-Zdrój oraz Wapienne z wodami mineralnymi. Trzy pierwsze są zrzeszone w Unii Uzdrowisk Polskich. Znajduje się tutaj również największe obniżenie w łuku Karpat ? przełęcz Dukielska (500 m n.p.m.). Beskid Niski jest najniższą a zarazem najrozleglejszą częścią Beskidów i całego łuku Karpat.

Beskid Niski dzieli się na:

  •     Góry Grybowskie ? między dolinami Kamienicy i Białej,
  •     Góry Hańczowskie ? między dolinami Białej oraz Ropy i Zdyni,
  •     Beskid Gorlicki ? między rzeką Białą, a wsiami: Radocyna, Bartne, Wołowiec,
  •     Pasmo Magurskie ? z długimi grzbietami Magury Wątkowskiej i Małastowskiej,
  •     Beskid Dukielski ? między dolinami Wisłoki i Taboru,
  •     Pasmo Bukowicy i Kamienia ? między dolinami Wisłoka i Osławicy,
  •     Gniazdo Jawornika ? między dolinami Jasiołki i Wisłoka,
  •     Pasmo graniczne ? na wschód od doliny Bełczy,
  •     Wzgórza Rymanowskie ? po obu stronach rzeki Tabor.

Beskid Niski zbudowany jest ze skał osadowych zwanych fliszem karpackim. Są to najczęściej naprzemiennie ułożone ławice zlepieńców, piaskowców i łupków ilastych. Gdy 28 mln lat temu warstwy fliszu zostały sfałdowane, powstały trzy tzw. płaszczowiny, które nasunęły się na siebie. Najniższa jest płaszczowina śląska, środkowa ? dukielska, a najwyższa ? magurska. Wychodnie piaskowców magurskich często mają postać fantastycznych form skalnych.

Najbardziej znane są Kornuty na Magurze Wątkowskiej (w 1953 roku założono tutaj rezerwat przyrody celem ochrony wychodni skalnych), i Diabli Kamień koło Folusza. Występuje też wiele jaskiń. Największe ich skupiska to Kilanowska Góra k. Lipowicy (około 70 jaskiń – najdłuższą z nich jest Jaskinia Słowiańska-Drwali o długości korytarzy 601 m i głębokości blisko 24 m) oraz Cergowa (11 jaskiń). Znana jest Jaskinia Mroczna w Kornutach, której łączna długość korytarzy sięga prawie 200 m, a głębokość 15,5 metrów. Według stanu z 2004 r. w Beskidzie Niskim znanych było 188 jaskiń i schronisk podskalnych o łącznej długości korytarzy 2720 m. Natomiast według stanu na 8 czerwca 2010 r. było to już 238 takich obiektów.

W Beskidzie Niskim występują tylko dwa piętra roślinne: pogórza (do 550 m n.p.m.) i regiel dolny. Piętro pogórza tworzą pozostałości pierwotnych lasów dębowo ? grabowych, olszy i zarośla wikliny w dolinach rzek, natomiast regiel dolny to lasy jodłowe, bukowe i sosnowe. Lasy zajmują blisko 70% powierzchni Beskidu Niskiego. Szczególnie liczne są drzewostany bukowe, a świerk jest niemal nieobecny. Ciekawostką są skupiska cisa i modrzewia.

Pod względem florystycznym Beskid Niski jest obszarem przejściowym między Karpatami Zachodnimi a Karpatami Wschodnimi. Rosną tu ciepłolubne rośliny z południa: róża francuska, kokoryczka wonna, kocimiętka właściwa. W lasach kwitną m.in.: przebiśnieg, cebulica dwulistna, żywiec gruczołowaty, czosnek niedźwiedzi, zawilec i miesiącznica trwała. Występuje tutaj również kilka gatunków z rodziny storczykowatych m.in.: podkolan biały, kruszczyk błotny, stoplamek plamisty.

Fauna tutejszych lasów jest typowa dla Beskidów. Dużej liczebności zwierzyny sprzyja słabe zaludnienie i rozległe obszary leśne. Występują tutaj m.in.: jelenie, sarny, dziki, zające, a z drapieżników: niedźwiedzie, rysie, żbiki, wilki, kuny (domowa i leśna) oraz lisy. Wśród około 140 gatunków ptaków należy wymienić: orlika krzykliwego (widnieje na logo Magurskiego Parku Narodowego), orła przedniego, myszołowa zwyczajnego, grubodzioba, puchacza, puszczyka uralskiego i głuszca. W dolinach występują bocian czarny i dzięcioł trójpalczasty, a nad strumieniami: pliszka górska i pluszcz. Liczne są typowo górskie gatunki płazów: kumak górski, salamandra plamista, kilka gatunków traszek. Z gadów spotkać można żmiję, gniewosza plamistego, zaskrońca i padalca. W porze letniej dostrzec można rzadkie gatunki motyli: pazia żeglarza i niepylaka mnemozynę.

Beskid Niski to dzisiaj najdziksze pasmo górskie w Polsce. Osobliwością Beskidu Niskiego są urokliwe doliny nieistniejących wsi, do szczególnie pięknych należą doliny: Bielicznej, Regetowa, Radocyny, Ciechani i Jasiela. Atrakcyjne są przełomy rzek: Jasiołki między Ostrą a Piotrusiem, Wisłoka pod Beskiem i pod Puławami.

Na szlakach spotkać można bardzo mało turystów, a zapomniane doliny, niegdyś tętniące życiem, są dziś zupełnie puste. Osobną kategorią atrakcji krajoznawczych są zabytki kultury, wśród nich drewniane cerkwie. Za najpiękniejsze uważa się cerkiew w Kwiatoniu, Owczarach, Bartnem i Kotani. Najcenniejsze drewniane kościoły znajdują się w Sękowej (wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO) i w Szymbarku. W Szymbarku stoi także renesansowy, dwór obronny rodu Gładyszów.

Warto z mapą i kompasem spróbować znaleźć ślady dawnych mieszkańców ? istniejące i nieistniejące cerkwie łemkowskie, ślady po wsiach, kapliczki przydrożne itp. W Beskidzie Niskim znajdują się znane uzdrowiska, w których warto zabawić dłużej: Rymanów-Zdrój, Iwonicz-Zdrój, Wysowa-Zdrój oraz Wapienne. Ponadto wiele miast, miasteczek i wsi ciągle nosi ślady dawnej świetności, należą do nich Grybów, Jaśliska, Dukla i Szymbark. Koniecznie trzeba zobaczyć niewielki skansen łemkowski w Zyndranowej, Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. Ignacego Łukasiewicza w Bóbrce oraz Skansen pogórzański w Szymbarku.

Dla upamiętnienia faktu, że te tereny są kolebką przemysłu naftowego powstał Karpacko-Galicyjski Szlak Naftowy. Warto również obejrzeć pamiątki po wojennej przeszłości Beskidu Niskiego ? cmentarze z okresu I wojny światowej budowane przez Austriaków w latach 1915-1917. Najpiękniejsze z nich, położone są na Przełęczy Małastowskiej, Rotundzie oraz Beskidku nad Konieczną ? projektował je słowacki architekt Dušan Jurkovič.

Ponadto na obrzeżach Beskidu Niskiego zobaczyć warto: Sanok (wraz z Muzeum Budownictwa Ludowego), Krosno, Kościół św. Michała Archanioła w Binarowej ? wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO, Trzcinicę (nazywaną Troją Północy), Biecz, Gorlice i Krynicę-Zdrój.

Ścieżki dydaktyczne

                         Cerkiew w Łosiu:

Cerkiew w Łosiu (1)

Cerkiew w Łosiu (2)

Cerkiew w Łosiu (3)

                      Dom na Łąkach – agroturystyka Izby 35:

Dom na Łąkach - agroturystyka Izby 35 (1)

Dom na Łąkach - agroturystyka Izby 35 (2)

Dom na Łąkach - agroturystyka Izby 35 (3)

Dom na Łąkach - agroturystyka Izby 35 (4)

Dom na Łąkach - agroturystyka Izby 35 (5)

Dom na Łąkach - agroturystyka Izby 35 (6)

Dom na Łąkach - agroturystyka Izby 35 (7)

                         Gospodarstwo Pasieczne Sądecki Bartnik:

Gospodarstwo Pasieczne Sądecki Bartnik (1)

Gospodarstwo Pasieczne Sądecki Bartnik (2)

Gospodarstwo Pasieczne Sądecki Bartnik (3)

Gospodarstwo Pasieczne Sądecki Bartnik (4)

Gospodarstwo Pasieczne Sądecki Bartnik (5)

Gospodarstwo Pasieczne Sądecki Bartnik (6)

Gospodarstwo Pasieczne Sądecki Bartnik (7)

Gospodarstwo Pasieczne Sądecki Bartnik (8)

Gospodarstwo Pasieczne Sądecki Bartnik (9)

Gospodarstwo Pasieczne Sądecki Bartnik (10) Gospodarstwo Pasieczne Sądecki Bartnik (11)

Gospodarstwo Pasieczne Sądecki Bartnik (12) Gospodarstwo Pasieczne Sądecki Bartnik (13)

Gospodarstwo Pasieczne Sądecki Bartnik (14)

                        Zagroda Maziarska w Łosiu:

Zagroda maziarska w Łosiu (1)

Zagroda maziarska w Łosiu (2)

Zagroda maziarska w Łosiu (3)

Zagroda maziarska w Łosiu (4)

Zagroda maziarska w Łosiu (5)

Zagroda maziarska w Łosiu (6)

Zagroda maziarska w Łosiu (7)

Zagroda maziarska w Łosiu (8)

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Zostaw komentarz
Podaj swoje imię