Lasy Iławskie to duży kompleks leśny z dominującymi drzewostanami bukowymi i sosnowymi (60% powierzchni zajmują drzewostany ponad 40-letnie), obejmujący także tereny bagienne rozproszone po całym obszarze. W bezodpływowych zagłębieniach terenu, o wysokim poziomie wód gruntowych, rosną bory bagienne i lasy olszowe. Obok leśnych, wodnych, bagiennych i torfowiskowych zbiorowisk roślinnych oraz segetalnych. Rzeźba terenu została ukształtowana w czasie zlodowacenia bałtyckiego (morena czołowa, rynny polodowcowe i sandry).
Występuje tu 31 jezior, o zróżnicowanej wielkości (od 0,5 do 163 ha), reprezentujących wszystkie typy troficzne. Niektóre z nich mają urozmaiconą linię brzegową i liczne wysepki, jak np. Jez. Jeziorak, najdłuższe jezioro w Polsce. Obszar Lasów Iławskich jest ostoją ptasią o randze europejskiej. Występuje tu co najmniej 29 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej, 10 gatunków z Polskiej Czerwonej Księgi (PCK) min. rybołów, bielik, orlik krzykliwy, podgorzałka.
Obszar ten ważny jest dla ochrony dobrze zachowanych siedlisk buczyny (pomorskiej i kwaśnej), zboczowych lasów klonowo-lipowych oraz grądu subatlantyckiego. Liczne są także płaty łęgów jesionowo-olszowych. Obszar ważny dla ochrony bobra i wydry. Warto też podkreślić bogatą florę roślin naczyniowych (790 taksonów) z licznymi gatunkami rzadkimi i ginącymi w skali Polski oraz gatunkami prawnie chronionymi.
Najdogodniejszy dojazd pociągiem do Iławy. Miasto oferuje liczne hotele, pensjonaty, zajazdy, ośrodki wypoczynkowe, a dla młodzieży schroniska. Noclegi można znaleźć także w okolicach Iławy: Szałkowie, Bałoszycach koło Susza, Siemianach czy Nowej Wsi. Zarówno Iława jak i okoliczne miejscowości posiadają bogatą bazę gastronomiczną (restauracje, kawiarnie).
Okolice Iławy to możliwość spędzania aktywnie czasu na opisanych trasach kajakowych m.in. Pojezierzem Iławskim, na licznych ścieżkach dydaktycznych, szlakach żeglarskich, oznaczonych szlakach rowerowych. Bogato opisane propozycje tras rowerowych można znaleźć na stronie internetowej (www.ilawa.com.pl). Iława i okolice, obok możliwości aktywnego wypoczynku wiosną i latem, stwarzają również idealne warunki do uprawiania sportów zimowych. Tutejsze lasy i zamarznięte jeziora to najlepsze miejsce dla miłośników narciarstwa biegowego, skiringu, bojerów, kuligów a nawet curlingu, nurkowania podlodowego czy hokeja na lodzie. Atrakcją jest także Iławski Szlak Kulinarny. Są to dania, które wykorzystują regionalnie dostępne składniki.
Forma ochrony w ramach sieci Natura 2000: obszar specjalnej ochrony ptaków (Dyrektywa Ptasia)
Instytucje, w których można uzyskać informacje o obszarze:
- Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie, tel.: (89) 52-32-378, fax.: (89) 52-32-405, [email protected], http://olsztyn.rdos.gov.pl
- Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Gdańsku, tel.: (58) 683 68 00, [email protected], http://www.gdansk.rdos.gov.pl
Informacja turystyczna:
- Warmińsko Mazurska Regionalna Organizacja Turystyczna, tel./fax.: (89) 535 35 65, (89) 535 35 66, http://mazury.travel/
- Pomorska Regionalna Organizacja Turystyczna, tel./fax. (58) 323 32 04, (58) 323 32 03, [email protected], www.prot.gda.pl
- Informacja Turystyczna w Iławie, Ul. Niepodległości 13 (budynek ratusza miejskiego), tel. (89) 648 58 00
Przystań Eko-marina w Siemianach i Projekt Żegluj:
Gospodarstwo agroturystyczne Przystań: