Welski Park Krajobrazowy położony jest w południowo-zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego w dolinie rzeki Wel. Na terenie parku znajduje się Muzeum Przyrody. W sali edukacyjnej Muzeum znajduje się m.in. część ekspozycji przyrodniczej prezentującej jeden z najbardziej spektakularnych krajobrazów Parku ? rezerwat przyrody ?Piekiełko?.
Welski Park Krajobrazowy
Jeleń 84,
13-230 Lidzbark
tel./fax: (023) 698 10 36
e-mail: [email protected]
Muzeum Przyrody Welskiego Parku Krajobrazowego od 12 lutego 2007 r. mieści się w siedzibie Parku, w Jeleniu. Na powierzchnię wystawową zaadaptowane zostało poddasze budynku. Dla ekspozycji zwierząt zaaranżowano takie środowiska i sytuacje, w jakich można spotkać odpowiednie gatunki zwierząt w naturze. Prezentowane są trzy główne typy ekosystemów: leśny, wodny oraz pól i łąk mozaikowatego krajobrazu rolniczego. Prezentowane 4 dioramy stanowią kombinację dających się wyodrębnić w krajobrazie WPK środowisk ale przedstawiają więcej niż przyporządkowanie zwierząt do poszczególnych typów środowisk (las, wody, tereny rolnicze). Zamierzeniem było ukazanie ciągłości systemu tych środowisk, dlatego każdy prezentowany typ środowiska znajduje kontynuację w następującej po nim dioramie. Taki sposób aranżacji środowisk pozwolił zaznaczyć istnienie stref ekotonowych występujących w naturze.
W dioramie prezentującej środowisko wodne i przywodne można zobaczyć takie zwierzęta, jak: czapla (siwa i biała), trzcinniczek, wodnik, perkozek, perkoz (dwuczuby i zausznik), mewa śmieszka, łyska, kormoran, wydra i bóbr. Następna diorama przedstawia skupione wokół małego oczka wodnego zwierzęta obserwowane w okresie jesień – zima – wiosna (jenot w okrywie zimowej, norka amerykańska, gile, orzechówka, wiewiórka). W dalszej części dioramy „leśnej” zobaczyć można lisa, borsuka oraz takie ptaki, jak: dzięcioły (czarny i duży), kowalik, zięba, grubodziób, słonka, kos, uszatka, lelek.
W drugiej dioramie „leśnej” znajdują się aktywne po zmierzchu: kuna leśna, puszczyk i jeż. Prezentowane są tu również duże ptaki drapieżne: jastrząb gołębiarz, myszołów, trzmielojad, krogulec oraz największy gniazdujący na terenie WPK ptak drapieżny – bielik. Kolejna diorama przedstawia zwierzęta mozaikowatych agroekosystemów pól i łąk z zadrzewieniami i oczkami wodnymi. Można zobaczyć tu kobuza, bażanty, kuropatwę, srokosza, gąsiorka, piegżę, trznadle, szczygła, zająca i łasicę, związane z wilgotnymi łąkami: derkacza, rycyka, kszyka. Na uwagę zasługuje ginący i występujący już tylko na wschodnich krańcach Polski ptak o niezwykłym, mieniącym się różnymi odcieniami koloru niebieskiego, ubarwieniu piór – kraska oraz rzadki ale spotykany na terenie Parku ptak o egzotycznym wyglądzie – dudek.
Centralna część ekspozycji wykorzystująca istniejące belkowanie i załamania płaszczyzn dachu zorganizowana wokół ceglanego przewodu kominowego przedstawia zwierzęta zasiedlające opuszczone zabudowania, strychy i stodoły, zaciszne poddasza. Umieszczone są tu takie zwierzęta, jak płomykówka, kuna domowa czy jerzyk.
Spreparowane zwierzęta to najczęściej osobniki padłe w sposób naturalny bądź na skutek nieszczęśliwego wypadku (w wyniku zderzenia z samochodami, ogrodzeniami, liniami energetycznymi). Eksponaty te są dziełem dr. Janusza Dynowskiego z Olsztyna, który nieraz z mocno uszkodzonych zwierząt odtwarza ich naturalny wygląd. Główną część ekspozycji w postaci dioram uzupełniają fotografie oraz eksponowane w gablotach okazy flory WPK, kolekcje motyli, chrząszczy, skał i minerałów.
Koncepcja aranżacji ekspozycji jest dziełem Tadeusza Markosa pracownika parków krajobrazowych Pojezierza Iławskiego i Wzgórz Dylewskich. Zielniki roślin charakterystycznych dla poszczególnych siedlisk oraz chronionych występujących na terenie Parku pozyskanych zgodnie z Ustawą o ochronie przyrody wykonał Mirosław Szczepański. Skały i minerały z całego świata pochodzą z kolekcji ofiarowanych przez Jana Bronowskiego i Dyrektora WPK Krzysztofa Główczyńskiego.
W Sali edukacyjnej znajduje się część ekspozycji przyrodniczej prezentującej jeden z najbardziej spektakularnych krajobrazów Parku – rezerwat przyrody „Piekiełko” (makieta w skali 1:100). Muzeum Przyrody mieści część ekspozycji etnograficznej prezentującej walory kulturowe terenu WPK. Ta część ekspozycji poświęcona jest wczesnemu średniowieczu i przedstawia zabytki istniejącej niegdyś na tych terenach kultury staropruskiego plemienia Sasinów. Głównym elementem ekspozycji jest makieta grodziska w skali 1:25 wykonana przez Justynę Kwiatkowską.
Muzeum czynne jest od poniedziałku do piątku w godz. 9.00 – 15.00. Lekcje w Muzeum Przyrody dla dzieci i młodzieży szkolnej odbywają się po wcześniejszym telefonicznym uzgodnieniu (tel. 023 698 10 36).
Źródło: www.welskipark.pl
