Wykłady, dyskusje, studiowanie zadanych materiałów ? to za mało, by edukację dla zrównoważonego rozwoju nazwać skuteczną i atrakcyjną dla jej uczestników. Największe efekty przynosi uczenie się przez działanie.
Tę ideę doskonale oddają słowa Konfucjusza: „Powiedz mi – a zapomnę. Pokaż – a zapamiętam. Pozwól wziąć udział – a zrozumiem”. Na tym założeniu od 16 lat opiera się Akademia Letnia „Wyzwania zrównoważonego rozwoju”, prowadzona przez Fundację Sendzimira. Od 1998 roku ukończyło ją już blisko 500 absolwentów. Kolejna edycja rozpoczyna się już 7 lipca br.
Uczestnicy Akademii korzystają z różnych technik, zarówno by zdobyć wiedzę, jak i przede wszystkim – nauczyć się wykorzystywać ją w praktyce. Dzięki rozwojowi i upowszechnieniu Internetu, od kilku lat uczenie się na odległość zdobywa coraz większą popularność. Umożliwia zarówno studiowanie opracowanych materiałów i omawianie ich na forach dyskusyjnych, rozwiązywanie testów on-line, ale również uczestnictwo w wideowykładach (tzw. webinariach), wspólną pracę nad zadaniami…
Fundacja Sendzimira korzysta z tej metody od 2010 roku. Wówczas została ona włączona jako etap przygotowawczy do Akademii Letniej WZR. Kurs podzielony jest na dwa stopnie: „wprowadzenie do zrównoważonego rozwoju” oraz „zastosowania zrównoważonego rozwoju”.
Celem pierwszego z nich jest zapoznanie kursantów z podstawowymi koncepcjami i sprawdzenie stopnia opanowania tej wiedzy w formie testu oraz eseju na jeden z wybranych tematów. Drugi stopień opiera się na pracy grupowej, analizowaniu praktycznych aspektów i w ten sposób przygotowywaniu do realizacji projektów podczas Akademii. Cały czas są pod opieką tutorów, którzy odpowiadają na ich pytania, prowadzą dyskusje o omawianych zagadnieniach, oceniają rezultaty pracy indywidualnej i grupowej.
– Kurs on-line jest dobrym narzędziem, by dzielić zasoby, takie jak wiedza, ale najważniejsza jest świadomość, że to motywacja uczestników w trakcie kursu jest kluczowa – wspomina Hao Cai, student z Chin, uczestnik kursu w 2011 roku, od kiedy to kurs jest również narzędziem rekrutacji. Może w nim wziąć udział każdy, jednak na Akademię zapraszani są ci, którzy uzyskali najlepsze wyniki oraz udowodnili wysoki stopień zaangażowania w pracę grupową i indywidualną.
Bardzo popularnym narzędziem podczas wielu szkoleń są gry symulacyjne. Podczas Akademii Letniej kursanci rozgrywają kilka gier, m.in. „Fish Banks” czy „Buy, sell & trade”. W 2013 roku gra symulacyjna stała się również elementem etapu przygotowawczego do Akademii Letniej. Podczas drugiego stopnia kursu, uczestnicy wzięli udział w rozgrywce „Green&Great” – gry opracowanej przez Centrum Rozwiązań Systemowych, partnera Fundacji. Wcielili się w role przedsiębiorców, których zadaniem jest zarządzanie firmą w sposób zrównoważony i odpowiedzialny. Decydowali o wyborze projektów, warunkach zatrudnienia pracowników – i doświadczali, jakie skutki ich decyzje wywierają m.in. na środowisko, wynik finansowy, satysfakcję personelu, a w efekcie – na reputację przedsiębiorstwa.
Akcelerator ISIS to innowacyjny zestaw narzędzi do strategicznego planowania zrównoważonego rozwoju. Jego twórcą jest Alan AtKisson – światowy autorytet w dziedzinie zrównoważonego rozwoju.
ISIS Accelerator obejmuje cztery narzędzia:
- Kompas,
- Piramida,
- Ameba,
- Stratosfera.
Uczestnicy Akademii w praktyce poznają pierwsze trzy z nich. W trakcie realizacji dwóch projektów – lokalnego i biznesowego, uczą się współpracy z wieloma interesariuszami i analizy problemu z różnych perspektyw. Pomaga im w tym Kompas. Cztery strony świata zostały zastąpione czterema obszarami zrównoważonego rozwoju (N-natura, S-społeczeństwo, E-ekonomia, W-dobrostan).
Piramida ISIS natomiast odzwierciedla cztery etapy formułowania strategii zrównoważonego rozwoju. Od określenia wskaźników, przez analizę systemową, generowanie innowacyjnych pomysłów, po opracowanie strategii ich wdrażania (ISIS – skrót od ang. indicators, systems, innovations, strategy). Do realizacji pierwszego etapu, określenia wskaźników opisujących sytuację, zapraszani są interesariusze projektu lokalnego.
– Bardzo doceniam budowanie piramid. To dobra metoda, by łączyć różne pomysły i spojrzenia. Na pewno będę ją wykorzystywać w mojej przyszłej pracy – dodaje Hao Cai. Z kolei Ameba ISIS pozwala uczestnikom Akademii zrozumieć, jak wygląda proces wprowadzania innowacji, zmian w społecznościach. Wnioski uwzględniają na etapie planowania strategii w projekcie lokalnym. Na czym polega Akcelerator ISIS można obejrzeć w filmie, wyprodukowanym przez Fundację Sendzimira.
Filarami Akademii Letniej są dwa projekty – lokalny i biznesowy. Pierwszy realizowany jest w miejscu, gdzie odbywa się kurs. We współpracy z wieloma interesariuszami, uczestnicy opracowują strategię rozwiązania problemu, związanego z wyzwaniami zrównoważonego rozwoju. W drugim zaś, realizowanym dla współpracujących z Akademią firm i organizacji, przygotowują raport, będący odpowiedzią na problem zgłoszony przez firmę w obszarze CSR.
– Kluczowe jest to, że uczestnicy nie opracowują raportów „do szuflady”. Trafiają one do interesariuszy i stanowią dla nich rekomendację dalszych działań. Na przykład wnioski z raportu z 2011 roku do dziś są przedmiotem dyskusji i działań w Komisji Dialogu Obywatelskiego w Łodzi – zauważa Karolina Maliszewska.
Raporty z ubiegłych lat są dostępne na stronie internetowej Fundacji Sendzimira.
Nabór na kolejną edycję Akademii Letniej odbędzie się w lutym 2014 roku. Już dziś jednak można się zgłaszać do nowego przedsięwzięcia Fundacji – Akademii Jesiennej „Wyzwania zrównoważonej gospodarki wodnej. Usługi ekosystemów w dobie zmian klimatycznych”. Portal ZielonaLekcja.pl jest patronem projektu. Sesja odbędzie się od 9 do 17 listopada w Poznaniu.
Rekrutacja trwa do 7 września 2013 roku na stronie Fundacji Sendzimira. Już następnego dnia rozpocznie się dwustopniowy kurs e-learningowy. 26 najlepszych absolwentów spotka się w listopadzie w Poznaniu. Do udziału zaproszone są nie tylko osoby bezpośrednio zaangażowane w gospodarkę wodną, planowanie przestrzenne czy administrację samorządową.
– Zagadnienia zrównoważonego rozwoju są bowiem tak złożone, że nie jesteśmy w stanie ogarnąć ich samodzielnie. Aby je właściwie zrozumieć a tym bardziej aby z nimi pracować, potrzebujemy wielu innych ludzi z różnych środowisk, którzy będą potrafili dostarczyć nowych pytań i odpowiedzi ze swojej perspektywy – komentuje Julia Jankowska, absolwentka Akademii Letniej w 2012 roku.
Podczas kursu mile widziani są również nauczyciele szkół ponadgimnazjalnych i uczelni wyższych. Poznają oni w praktyce omówione narzędzia edukacji dla zrównoważonego rozwoju i będą mogli z powodzeniem stosować je w pracy z uczniami czy studentami. Udział w kursie e-learningowym oraz Akademii Jesiennej jest wolny od opłat. Więcej informacji oraz formularz zgłoszeniowy można znaleźć pod adresem: www.sendzimir.org.pl.
Projekt Fundacji Sendzimira pt. "Wyzwania zrównoważonej gospodarki wodnej. Usługi ekosystemów w dobie zmian klimatycznych" został dofinansowany przez 
Podczas Akademii Letniej zajęcia prowadzi m.in. dr Jan Sendzimir syn założyciela Fundacji Sendzimira. / Fot. Fundacja Sendzimira
Uczestnicy XV Akademii Letniej podczas zajęć. / Fot. Grzegorz Siwek
XV Akademia Letnia Wyzwania Zrównoważonego Rozwoju / Fot. Grzegorz Siwek
Akademia Zrównoważonego Rozwoju 2012 / Fot. Fundacja Sendzimira
Akademia Zrównoważonego Rozwoju 2012 / Fot. Fundacja Sendzimira
