Puszcza Kozienicka ma powierzchnię 30 000 ha to kompleks leśny w środkowej Polsce, położony na obszarach Równiny Kozienickiej, pomiędzy Radomiem i Wisłą, na granicy powiatów kozienickiego i radomskiego (województwo mazowieckie). Jest to bardzo rozczłonkowany, dość duży kompleks leśny, leżący pomiędzy Radomiem a Wisłą i kilka mniejszych obszarów leśnych, znajdujących się w okolicach Pionek i Zwolenia.
Klimat Puszczy Kozienickiej jest specyficzny i tworzy na tle sąsiednich terenów „wyspę” o średniej temperaturze rocznej wyższej o 0,5°C oraz wyższych opadach. Wynikiem tego jest wydłużony tu bardziej niż w okolicy okres wegetacyjny. Występuje tutaj również strefa podwyższonych opadów, zwłaszcza w środkowej części puszczy. Strefa ta pokrywa się z obszarem zwiększonego występowania jodły. Prawdopodobnie taki właśnie klimat wpływa na obecność występowania w Puszczy Kozienickiej wielu gatunków roślin górskich i podgórskich.
Przez teren Puszczy Kozienickiej przebiega północna granica zasięgu jodły, buka, jaworu oraz wiązu górskiego. Granica ta przebiega od zachodu wzdłuż rzeki Radomki do Grądów i stąd prowadzi na wschód do Wisły. Drzewostan puszczy zdominowany jest przez sosnę, z domieszką dębu, grabu, i jodły. Dęby dorastają tutaj do olbrzymich, pomnikowych rozmiarów.
Wraz z jodłami tworzą oryginalne zbiorowisko roślinne, zwane przez miejscową ludność czarnym lasem. W puszczy rośnie wiele chronionych gatunków roślin, m.in. paprotka zwyczajna i widłaki. Występują tu również rzadko spotykane w środkowej Polsce bluszcz, zimoziół północny czy też świdośliwka jajowata. Z roślin wodnych można spotkać w puszczy kotewkę, grzybienie białe i oryginalną, pływającą paproć ? salwinię. Puszcza Kozienicka obfituje również w liczne zioła, są to m.in. pełnik europejski, orlik pospolity, śnieżyczka przebiśnieg, wawrzynek wilczełyko czy też owadożerna rosiczka okrągłolistna.
Świat zwierzęcy jest bogaty. Występują w puszczy: daniele, jelenie, łosie oraz najliczniej reprezentowane sarny. Również licznie występują tu dziki, pospolite są lisy, rzadsze zaś borsuki, kuny i łasice. Bardzo licznie występują tu różne gatunki płazów i gadów, m.in. żyją tu rzadkie w Polsce żółwie błotne. W Puszczy Kozienickiej naliczono występowanie ponad 200 gatunków ptaków, w tym około 150 gatunków lęgowych (m.in. bocian czarny, żuraw, trzmielojad, orlik grubodzioby, batalion, zimorodek). Zimą na tereny puszczy przylatują z północy sokoły wędrowne, orzechówki czy też rzepołuchy.
Większość obszaru Puszczy Kozienickiej jest objęta ochroną w ramach Kozienickiego Parku Krajobrazowego, który powołano do życia 28 czerwca 1983 roku.
Turystyka
Ścieżki dydaktyczne
Na terenie Puszczy Kozienickiej dostępnych jest 9 ścieżek dydaktycznych:
- Ścieżka przyrodnicza w rezerwacie Pionki
- Ścieżka krajobrazowa w rezerwacie Pionki
- Ścieżka przyrodniczo?leśna w rezerwacie Jedlnia
- Ścieżka przyrodniczo?krajobrazowa w rezerwacie Krępiec
- Ścieżka dydaktyczna ?Królewskie Źródła? w rezerwacie Źródło Królewskie
- Ścieżka przyrodniczo?leśna ?Źródło Królewskie? w rezerwacie Źródło Królewskie
- Ścieżka przyrodniczo-leśna ?Miodne? w rezerwatach: Miodne i Ługi Helenowskie
- Ścieżka przyrodniczo?leśna ?Śródborze? w pobliżu rezerwatu Ponty Dęby
- Ścieżka dydaktyczna, przyrodniczo?leśna ?Nad Pacynką?
Szlaki piesze
Przez teren Puszczy Kozienickiej przebiega 9 szlaków pieszych:
szlak turystyczny czerwony Szlak im. Witaliusza Demczuka: Lesiów PKP – Stoki – rezerwat Zagożdżon – Stanisławów – Brzóza – Głowaczów – Studzianki Pancerne – Grabów nad Pilicą – Warka
szlak turystyczny niebieski Mniszew – Magnuszew – Studzianki Pancerne – Wola Chodkowska – Kozienice – rezerwat Źródło Królewskie – Garbatka-Letnisko – Czarnolas – Leokadiów – Janowiec
szlak turystyczny zielony Zwoleń – Pionki – Garbatka-Letnisko – Sieciechów – Zajezierze – Kock
szlak turystyczny zielony Pionki Zachodnie PKP – Sokoły – Jedlnia-Letnisko – Nowa Wola Gołębiowska – Radom – Rożki
szlak turystyczny żółty Pionki Główne PKP – rezerwat Zagożdżon – Pionki Zachodnie PKP
szlak turystyczny żółty Szlak im. Jana Kochanowskiego: Miodne – Linów – Antoniówka – Policzna – Garbatka-Letnisko
szlak turystyczny czarny Bąkowiec PKP – uroczysko Chrusty
szlak turystyczny czarny Jedlnia Letnisko PKP – Kieszek – Stoki – Lewaszówka
szlak turystyczny czarny Żytkowice PKP – Krasna Dąbrowa – rezerwat Źródło Królewskie – Augustów – rezerwat Zagożdżon
Szlaki rowerowe
Przez teren Puszczy Kozienickiej przebiega 17 szlaków rowerowych:
szlak rowerowy czerwony Bartodzieje PKP – Goryń – Stoki – rezerwat Ponty im. T. Zielińskiego – rezerwat Zagożdżon – Augustów – rezerwat Źródło Królewskie – Garbatka-Letnisko – Czarnolas
szlak rowerowy niebieski Świerże Górne – rezerwat Guść – rezerwat Zagożdżon – Augustów – Januszno – Żytkowice PKP – Anielin – Zwoleń
szlak rowerowy niebieski Piotrkowice – Kozienice – Przewóz – Wisła (okolice wsi Holendry Kozienickie)
szlak rowerowy zielony Brzóza – rezerwat Zagożdżon – Augustów – Pionki – Sucha – Zwoleń
szlak rowerowy zielony Piaski – Wólka Tyrzyńska – Piotrkowice – Nowa Wieś – Świerże Górne – Wola Chodkowska – Stanisławice – Śmietanki – Piaski
szlak rowerowy zielony Jedlnia-Letnisko – rezerwat Jedlnia – rezerwat Ciszek – Dąbrowa Kozłowska – rezerwat Jedlnia – Jedlnia-Letnisko
szlak rowerowy żółty Lesiów – Jedlnia-Letnisko – Słupica – rezerwat Ługi Helenowskie – Antoniówka – Policzna – Czarnolas
szlak rowerowy żółty Kozienice – Śmietanki – Molendy – Garbatka-Letnisko – Bąkowiec – Opactwo – Zajezierze
szlak rowerowy czarny rezerwat Ciszek – Stoki
szlak rowerowy czarny Pionki – rezerwat Brzeźniczka – „Leśniczówka” (przy rezerwacie Źródło Królewskie)
szlak rowerowy czarny Radom – Sadków – Groszowice – Jedlnia-Letnisko
szlak rowerowy czarny Kozienice – Katarzynów – Stanisławice
szlak rowerowy czarny Kozienice – Przewóz
szlak rowerowy czarny Nowa Wieś – Majdany – Julianówka
szlak rowerowy czarny Wola Chodkowska – Ryczywół – Wilczkowice Górne
szlak rowerowy czarny Wąwolnica – Puławy – Dęblin – Sieciechów – Sarnów – Czarnolas – Janowiec
Wioska Indiańska PONOKA w Augustowie koło Kozienic:
