Od czasu głośnej akcji obrońców Doliny Rospudy w 2007 roku wiele spraw związanych z tym konfliktem zostało rozwiązanych i dzięki temu sprawa została wycofana z Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.
Do gmin nad Rospudą trafiło 100 milionów złotych dotacji i kolejne 20 milionów pożyczki ze specjalnego rządowego programu Zrównoważony Rozwój Rzeki Rospudy. Środki te mają być wydane na wodociągi i kanalizację oraz około tysiąca przydomowych oczyszczalni ścieków, a także modernizację istniejących oczyszczalni zbiorczych. – mówi Małgorzata Górska z Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków (OTOP). – Z kolei Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad w 2012 roku wystąpiła o Zezwolenie na Realizację Inwestycji Drogowej dla obwodnicy Augustowa. Drogowcy planują rozpocząć budowę obwodnicy jeszcze przed końcem tego roku, a zakończyć w 2014.
Planowana przez kilkanaście lat obwodnica Augustowa w starym wariancie, który miał przecinać unikalną przyrodniczo, bagienną Dolinę Rospudy, została zakwestionowana zarówno przez krajowe sądy, jak i Komisję Europejską z powodów środowiskowych i prawnych i ostatecznie zmieniono jej trasę. Nowy wariant omijający obszar chroniony ma szansę powstać znacznie szybciej. W sumie zajmie to 5 lat – od 2009 roku, kiedy zapadła decyzja o zmianie przebiegu międzynarodowej drogi Via Baltica. Odciąży on od ruchu tranzytowego nie tylko Augustów, ale także inne miejscowości położone wzdłuż drogi numer 8 pomiędzy Augustowem a Suwałkami.
Jest to rozwiązanie godzące w pełni potrzebę rozwoju infrastruktury transportowej z koniecznością ochrony przyrody, w tym ostoi Natura 2000 – komentuje dr Marta Majka Wiśniewska z WWF Polska. – Dzięki takiemu niekonfliktowemu rozwiązaniu międzynarodowa droga Via Baltica ma szansę na wsparcie finansowe z Unii Europejskiej.
Od czasu głośnego konfliktu wokół Doliny Rospudy przeprowadzono tam liczne specjalistyczne badania naukowe. Powstaje też plan zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Puszcza Augustowska, który obejmuje również Dolinę Rospudy. Na zlecenie Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska (RDOŚ), która odpowiada za ochronę tego miejsca, plan opracowuje Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej, Oddział w Białymstoku.
Plan ten musi uwzględniać specyfikę przyrodniczą tego obszaru, potrzeby działań ochronnych wynikające np. z zaprzestania w niektórych miejscach doliny koszenia bagiennych łąk przez okolicznych rolników – tłumaczy Górska. – Chociaż Dolina Rospudy nie podlega tak intensywnej sukcesji roślinności krzewiastej, jak ma to miejsce np. w Dolinie Biebrzy, może pojawić się potrzeba prowadzenia czynnych działań ochronnych, takich jak koszenie czy odkrzaczanie.
Za ochronę Doliny Rospudy odpowiada RDOŚ oraz nadrospudziańskie gminy. Wsparcie finansowe, które otrzymały w ramach rządowego programu, powinno zostać wykorzystane na poprawę gospodarki wodno-ściekowej na ich obszarze. Ważny jest również stały monitoring występowania gatunków i siedlisk chronionych w dolinie tej rzeki i podejmowanie działań zaradczych w przypadku pojawienia się zagrożeń.
Źródło: www.wwfpl.panda.org
Fot. Piotr Fiedorowicz
