Od 1993 roku 22 marca obchodzony jest Światowy Dzień Wody. W Polsce problem kurczących się zasobów naturalnych tego jednego z najcenniejszych surowców na Ziemi jest wciąż niedoceniany. Światowy Dzień Wody został ustanowiony przez ONZ dla podkreślenia dramatu 1,1 mld osób na świecie, które nie mają dostępu do wody pitnej.
Ale w dobie zmian klimatycznych jest także swoistym memento dla wszystkich: zasoby wody ciągle maleją – każdy z nas jest za to odpowiedzialny.
W Polsce Światowy Dzień Wody jest traktowany pobłażliwie. Czas to zmienić. Niech przykładem będzie Bielsko-Biała. W organizację projektu „Rzeka” promującego różne aspekty wody włączyły się: Klub Gaja, Galeria Bielska BWA, Urząd Miasta i Galeria „Sfera”. Zapraszamy nad rzekę Białą w Bielsku-Białej!
Rozpoczynamy już 24 godziny wcześniej, 21 marca o godz. 5.37. O wschodzie słońca, w Bielsku-Białej, nad rzeką Białą związaną z kulturowym, historycznym i geograficznym początkiem miasta. Usypiemy niewielką mandalę – znany w wielu kulturach i religiach symbol harmonii w przyrodzie, a kilka godzin później rozpoczniemy „Marsz dla Wody”. Trasa spaceru powiedzie wzdłuż rzeki Białej, na której jak na kręgosłupie opierają się dwa kiedyś osobne, a od 60 lat tworzące wspólnotę, miasta – Bielsko i Biała. Wieczorem ten sam spacer odbędzie się w zupełnie innej konwencji.
Ten spacer to mój autorski pomysł i próba skoncentrowania się na tym, jak olbrzymim potencjałem jest woda zamknięta w nurtach rzeki. To źródło energii nie tylko dla przyrody, ale i dla kultury, społeczeństwa, sztuki. Brzegi rzeki mogą być granicą, ale łączone mostami stwarzają nowe możliwości dla wszystkich. Spacer wieczorny odbędzie się w zupełnej ciszy. Nie będę już niczego wyjaśniał, pokazywał. Wtedy zaczniemy rzekę odczuwać, bo rano będziemy próbowali ją zrozumieć – zapowiada Jacek Bożek, prezes Klubu Gaja, który podobne spacery organizował w Anglii, Czechach i na Węgrzech.
Na zaproszenie Klubu Gaja i Galerii Bielskiej BWA tego dnia (21 marca) w galerii odbędzie się konferencja „Woda i jej znaczenie w prawidłowym funkcjonowaniu ekosystemów”. To wyjątkowa okazja, by posłuchać opowieści, z różnych stron Europy (Niemcy, Szwecja, Anglia, Polska) o rzekach, które stały się początkiem współpracy między ludźmi. Galeria jest także miejscem ekspozycji wystawy „Biała nad Białą” (Galerii „Biała” w Lublinie), a wraz z Klubem Gaja – inicjatorem działań artystycznych w tym dniu w przestrzeni miasta, nad rzeką Białą (taniec, muzyka, światło, rzeźba ekologiczna Waldemara Rudyka, topienie eko-marzanny).
Projekt „Rzeka” jest wydarzeniem organizowanym w różnych punktach miasta, przez różne gremia zainteresowane tematem rzeki i wody: zarówno instytucje miejskie i samorząd, jak i organizacje pozarządowe i biznes. Przewiduje szeroki udział mieszkańców w szeregu dyskusji, spotkań, konsultacji, warsztatów, wystaw i wydarzeń artystycznych dotyczących wody i jej ochrony, rzeki Białej, jako dopływu Wisły, jej źródeł wypływających z pobliskich gór, nowoczesnego miasta otwartego na rzekę, a także turystyki i ekologii – wyjaśnia Agata Smalcerz dyrektor Galerii Bielskiej BWA.
Patronat honorowy nad wydarzeniami w Bielsku-Białej wokół rzeki Białej przyjął Minister Środowiska.
Projekt „Rzeka” jest zwieńczeniem programu „Lokomotywa – strategia rozwoju klastrów”, wdrażanego przez Galerię Bielską BWA w latach 2008–2011 w partnerstwie z Regionalną Izbą Handlu i Przemysłu w Bielsku-Białej i Oslo Teknopol (Norwegia), współfinansowanego przez Norweski Mechanizm Finansowy i Gminę Bielsko-Biała. Finałem będzie utworzenie Klastra Kreatywnego „Lokomotywa kultury”, powstającego z inicjatywy Fundacji Galerii Bielskiej.
Klub Gaja prowadzi program edukacji ekologicznej „Zaadoptuj rzekę”. Wierzymy, że rosnący problem deficytu wody znajdzie dostateczne zrozumienie w organach państwowych, samorządowych i gospodarstwach domowych Polaków i zaowocuje zracjonalizowaniem wszystkich dziedzin życia, w których woda jest wykorzystywana. Dzięki szkołom grono odbiorców programu powiększa się o organizacje społeczne, urzędy miast i gmin, zakłady komunalne i różnego rodzaju instytucje. Rozszerzenie współpracy pomiędzy tymi podmiotami jest kluczem do osiągania celów programu m.in. budowania partnerstwa na rzecz ochrony rzek. Historia rzeki, jej geografia i stan współczesny zaczynają być rozpoznawane i doceniane przez społeczności lokalne, a sama rzeka objęta większym dozorem i zainteresowaniem.
Program Klubu Gaja „Zaadoptuj rzekę” dofinansowano ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach.
Źródło: Klub Gaja
