W obliczu wyzwań związanych ze stanem środowiska stojących przed gospodarkami różnych krajów konieczne jest podejmowanie działań zmierzających do poprawy jego jakości. W tym aspekcie konieczne i wręcz nieodzowne wydaje się ?bycie ekoinnowacyjnym?.
Ekoinnowacje nie tylko sprzyjają ochronie środowiska, ale również wydajniejszemu gospodarowaniu zasobami. Zalicza się do nich działania związane z tworzeniem i wdrażaniem nowych technologii, projektowaniem produktów, procesów i usług, które z jednej strony będą sprzyjać zaspokajaniu potrzeb człowieka, a z drugiej stać w zgodzie z poszanowaniem środowiska poprzez minimalne wykorzystywanie jego zasobów.
Ranking (eko)innowacyjności
Pozycja innowacyjna gospodarki jest kluczowym wyznacznikiem rozwoju państwa. Nie od dzisiaj wiadomo bowiem, że to właśnie wdrażanie innowacji decyduje o konkurencyjności danej gospodarki. Poziom innowacyjności poszczególnych państw jest monitorowany i oceniany w corocznie publikowanym raporcie. W najnowszej odsłonie rankingu the Global Innovation Index 2015 Polska zajęła 46 miejsce na świecie wśród 141 sklasyfikowanych krajów. W porównaniu z 2014 rokiem w ogólnym zestawieniu odnotowaliśmy spadek o jedno miejsce. Przed Polską było aż 26 państw Unii Europejskiej, a gorzej od naszego kraju wypadła tylko Rumunia. Najsłabiej Polskę oceniono pod kątem edukacji (45 miejsce, co stanowi nieznaczny spadek w porównaniu do wcześniejszego badania) oraz tworzenia powiązań innowacyjnych. Współpraca pomiędzy przemysłem, a nauką została oceniona na 66 miejscu, a pod względem efektywności innowacji ? dopiero na 93 pozycji. Dane zawarte w raporcie Global Innovation Index 2015 pokazują również, że istnieje silna zależność pomiędzy innowacyjnością i poziomem dobrobytu. Im bardziej gospodarka opiera się na wiedzy, inwestuje w kapitał ludzki i inwestuje w rozwiązania sprzyjające rozwojowi powiązań pomiędzy nauką i biznesem, tym więcej w danym państwie powstaje wynalazków.
Jesteś kreatorem? Zostań ekoinnowatorem!
Rodzi się zatem pytanie, jak zwiększyć ekoinnowacyjność naszego kraju? Czy Polacy są innowacyjni? Patrząc na rezultaty ogólnopolskiej kampanii informacyjno-edukacyjnej ?Jesteś kreatorem? Zostań ekoinnowatorem!? można powiedzieć, że tak. Właśnie zakończony projekt koordynowany był przez Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, który na jej realizację uzyskał dofinansowanie z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Zasadniczym celem kampanii była popularyzacja ekoinnowacyjności, rozumianej jako uwzględnianie aspektów związanych z ochroną środowiska w doskonaleniu istniejących produktów i technologii lub tworzeniu nowych.
W ramach projektu ?Jesteś kreatorem? Zostań ekoinnowatorem!? podjęto się realizacji wielu zadań. Z ich wynikami można zapoznać się na stronie internetowej projektu www.ekoinnowator.ue.poznan.pl. W ramach projektu systematycznie publikowano tematyczne biuletyny prezentujące działalność ekoinnowacyjną w różnych branżach, pokazując nowatorskie rozwiązania i przybliżając tematykę ekoinnowacji. Dotyczyły one m.in. gospodarki odpadami, opakowań, zarządzania, logistyki i transportu, ochrony klimatu, rolnictwa, czy budownictwa.
Zorganizowano trzy konkursy dla studentów, interesujących się tematyką ekoinnowacyjności. Do konkursów studenci mogli zgłosić m.in. swoje projekty dotyczące pomysłów na ekoinnowacyjne produkty i rozwiązania oraz na ich promowanie. Ponadto przedmiotem konkursu były prace dyplomowe, tematycznie powiązane z kampanią. Otrzymane zgłoszenia oraz wyniki konkursów świadczą o dużym potencjale i kreatywności młodych ludzi.
W ramach Międzynarodowych Targów Ochrony Środowiska Poleko, został zorganizowany Salon Ekoinnowacji 2015. Stanowił on niepowtarzalną okazję do wymiany wiedzy i doświadczeń pomiędzy przedsiębiorcami, instytucjami proinnowacyjnymi i konsumentami. W jego ramach wybranym podmiotom zostały udostępnione stanowiska wystawiennicze, na których mogli podzielić się wynikami swojej działalności w zakresie ekoinnowacji.
W ramach projektu zostały zorganizowane również dwie dwudniowe konferencje poświęcone tematyce ekoinnowacji. Pierwsza z nich odbyła się w ramach Salonu Ekoinnowacji. Drugą konferencję (pn. EVENT o EKOinnowacjach), zorganizowano na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu. Spotkanie to miało na celu upowszechnienie wiedzy na temat ekoinnowacji, a zarazem stanowiło podsumowanie projektu oraz ogłoszonych w jego ramach konkursów.
Materiały związane z tymi wydarzeniami, jak również wszystkie publikacje wydane w czasie trwania projektu dostępne są bezpłatnie na stronie internetowej kampanii pod adresem www.ekoinnowator.ue.poznan.pl. Dostępne są na niej również przewodnik po ekoinnowacjach, czy też unikalna baza ośrodków proinnowacyjnych funkcjonujących w Polsce, w której można z łatwością znaleźć kontakt do odpowiedniej instytucji. Z kolei z pomysłami na ekoinnowacyjne rozwiązania, ciekawostkami i nowinkami z zakresu ekoinnowacji można zapoznać się na koncie kampanii na facebooku www.facebook.com/Ekoinnowator.
Potencjał Polaków
Wyniki kampanii ?Jesteś kreatorem? Zostań ekoinnowatorem!? jednoznacznie pokazują, że Polacy mają duży potencjał do tworzenia ekoinnowacji, a upowszechniania wiedzy na ten tamat oraz nawiązywanie kontaktów pomiędzy nauką i biznesem jest bardzo ważne w aspekcie praktycznych możliwości jego wykorzystania. Pozostaje zatem zachęcać do ośrodków wdrażania ekoinnowacji oraz komercjalizacji rozwiązań poprzez tworzenie odpowiednich warunków do rozwoju gospodarki opartej na wiedzy i innowacjach. Obecnie w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego trwają konsultacje do projektu tzw. Małej ustawy o innowacyjności, której celem jest właśnie kreowanie dobrych warunków do inteligentnego wzrostu gospodarczego. Polska zobowiązała się bowiem do zwiększenia nakładów na badania i rozwój do poziomu 1,7% PKB w 2020 r. Obecnie wydatki te wynoszą niecały 1% PKB (w 2014r. 0,94%), z czego mniej niż połowę stanowią wydatki sektora przedsiębiorstw. Wydaje się więc, że podejmowanie różnego typu inicjatyw prowadzących do zwiększenie wiedzy w zakresie ekoinnowacji, pokazywanie konkretnych przykładów i rozwiązań w połączeniu z działaniami podejmowanymi w zakresie aspektów prawnych, może stać się impulsem do wzrostu innowacyjności Polski, a tym samym przyczynić się do wzrostu konkurencyjności gospodarki naszego kraju. Wzrost zainteresowania społeczeństwa tematem ekoinnowacji powinien również przyczynić się do zmiany niechlubnej pozycji Polski w rankingu Eco-Innovation Scoreboard, co miejmy nadzieję będzie można zaobserwować w kolejnych jego odsłonach.
dr inż. Joanna Witczak, koordynator kampanii ?Jesteś kreatorem? Zostań ekoinnowatorem!?
Bibliografia:
Cornell University, INSEAD, and WIPO (2015): The Global Innovation Index 2015: Effective Innovation
Policies for Development, Fontainebleau, Ithaca, and Geneva, ISSN 2263-3693, ISBN 978-2-9522210-8-5
http://ec.europa.eu/research/environment/index.cfm
http://www.nauka.gov.pl
Fot. Depositphotos
Kampania „Jesteś kreatorem? Zostań ekoinnowatorem!” była realizowana we współpracy z Działem Edukacji Ekologicznej firmy ABRYS.
