Ruszyła pierwsza w Polsce kampania edukacyjna organizacji odzysku ElektroEko.
Chętnie korzystamy z energooszczędnych źródeł światła, takich jak świetlówki liniowe, czy świetlówki kompaktowe, zwane potocznie żarówkami energooszczędnymi. Pozwalają one kilkukrotnie zmniejszyć zużycie energii i są dużo trwalsze niż zwykłe żarówki. Ich żywot jednak kiedyś się kończy,
a wówczas powinny trafić do odpowiednich punktów zbierania. Nie wolno ich wyrzucać do zwykłego kosza ze względu na zawartą w nich rtęć. Większość Polaków o tym nie wie i wyrzucając je nieświadomie stwarza zagrożenie dla zdrowia i środowiska. Działająca na zasadach not for profit organizacja odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego ElektroEko uruchomiła właśnie kampanię edukacyjną, która ma przyzwyczaić Polaków, by zużyte świetlówki oddawali do sklepów, a instytucje informuje o tym,
że ElektroEko zapewnia ich nieodpłatny odbiór i recykling.
ElektroEko to jedna z pierwszych w Polsce organizacji odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Powołana została do życia przez producentów sprzętu AGD, RTV, IT i oświetleniowego, by w ich imieniu tworzyć w Polsce efektywny system zbierania, przetwarzania i recyklingu sprzętów takich, jak np. świetlówki liniowe czy świetlówki kompaktowe, zwane także żarówkami energooszczędnymi.
Wszystkie świetlówki (w tym kompaktowe) to lampy wyładowcze. Emitują światło
w wyniku wyładowań w parach rtęci. Są niezwykle wydajne, bo zużywają nawet
do 5 razy mniej energii, niż zwykłe żarówki, a świecą nawet
do 10 razy dłużej. Wymagają jednak specjalnego traktowania, gdy się przepalą lub gdy postanowimy wymienić je na nowe. Polacy jednak o tym nie wiedzą.
Zużytych świetlówek nie wolno wyrzucać wraz z innymi odpadami.
Zawarta w świetlówkach rtęć to pierwiastek szkodliwy dla zdrowia. To dlatego tego typu lampy uznawane są za odpady niebezpieczne. Rtęć z pękniętej świetlówki (a tym grozi wrzucenie jej do zwykłego kosza) przenika do środowiska np. zbiorników wodnych, a stamtąd do mózgów istot żywych (w tym ludzi) powodując zaburzenia wzroku, słuchu, mowy, koordynacji ruchów, żucia i połykania.
W całej Polsce ruszyła właśnie kampania edukacyjna ElektroEko, której celem jest uświadomienie Polakom konieczności przekazywania zużytych lamp wyładowczych (świetlówek) do punktów zbierania, czyli sklepów, hurtowni i punktów stworzonych przez gminy i lokalne przedsiębiorstwa usług komunalnych.
„Komunikację kierujemy dwutorowo – do konsumentów indywidualnych i instytucjonalnych”
– tłumaczy Grzegorz Skrzypczak, prezes ElektroEko. „Konsument indywidualni, czyli każdy z nas, powinien mieć nawyk, by idąc do sklepu po nową świetlówkę starą zabierać ze sobą i oddawać sprzedawcy.
Klienci instytucjonalni, czyli np. szkoły, szpitale, zakłady przemysłowe itp. od lat zobowiązani są przekazywać zużyte lampy wyładowcze do wyspecjalizowanych punktów przetwarzania. Do tej pory musieli za to dodatkowo płacić. My bez dodatkowej opłaty zapewniamy klientom instytucjonalnym bezpłatny odbiór zużytego oświetlenia, jak również finansujemy jego przetworzenie i odzysk”.
ElektroEko ma nadzieję, że dzięki zainicjowanej kampanii edukacyjnej uda się wyrobić w Polakach nawyk oddawania zużytych świetlówek do sklepów. Nieodpłatna usługa odbioru świetlówek od klientów instytucjonalnych powinna zachęcić ich do prawidłowego pozbywania się zużytych źródeł światła objętych ustawą*.
W kampanii edukacyjnej wykorzystano sieć billboardów w całej Polsce, ogłoszenia prasowe w prasie codziennej
i biznesowej, jak również przygotowano odpowiednie materiały prasowe dla mediów w ramach działań PR.
Do dyspozycji konsumentów oddano także stronę internetową www.elektroeko.pl, na której można znaleźć wiele dodatkowych informacji.
Co warto wiedzieć o świetlówkach
Jakie rodzaje zużytych źródeł światła objęte są zakazem wyrzucania?
Ustawa o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym z 29 lipca 2005 r. precyzuje, że do odpowiednich punktów zbierania powinny trafiać:
· oprawy oświetleniowe do lamp fluorescencyjnych, z wyjątkiem opraw oświetleniowych stosowanych
w gospodarstwach domowych
· liniowe lampy fluorescencyjne, czyli popularne świetlówki liniowe (długie rurki);
· kompaktowe lampy fluorescencyjne, czyli popularne żarówki (świetlówki) energooszczędne;
· wysokoprężne lampy wyładowcze, w tym ciśnieniowe lampy sodowe oraz lampy metalohalogenkowe, czyli lampy używane często w dużych halach fabrycznych, oświetleniu osiedli, centrów miast, obiektów sportowych;
· niskoprężne lampy sodowe wykorzystywane w oświetleniu drogowym, węzłów kolejowych, portów lotniczych;
· pozostałe urządzenia oświetleniowe służące do celów rozpraszania i kontroli światła.
Gdzie mogę oddać zużyte świetlówki?
Zużyte świetlówki można oddać w każdym sklepie czy hurtowni, która sprzedaje takie świetlówki, pod warunkiem, że kupujemy nową. Każdą ilość zużytych świetlówek można oddać w lokalnych punktach zbierania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Ich adresy znajdziesz na stronie www.elektroeko.pl
Czy sklep musi przyjąć moje zużyte świetlówki,
jeśli nie kupuję nowych lub jeśli oddaję więcej zużytych świetlówek niż kupuję nowych?
Sklep nie ma takiego obowiązku, ale wiele sklepów przyjmuje zużyte świetlówki, nawet gdy nie kupuje się nowej lub jeśli oddaje się więcej zużytych świetlówek niż kupuje nowych. Warto wcześniej sprawdzić czy jest to możliwe w danym sklepie.
Czym różni się zwykła żarówka od świetlówki?
Żarówki, jak nazwa wskazuje to lampy żarowe. Emitują one światło z rozgrzanego do wysokiej temperatury żarnika zawartego wewnątrz szklanej bańki lampy – to dlatego jednocześnie oddają do otoczenia ciepło. Nie zawierają szkodliwych dla zdrowia związków, ale są bardzo mało efektywne. Tylko 7% do 9% energii emitowane jest w postaci światła, zaś reszta energii wypromieniowana jest w postaci ciepła.
Świetlówki to lampy wyładowcze , które emitują światło w wyniku wyładowania w parach rtęci. Dzięki temu, w porównaniu do żarówek, są bardziej sprawne energetycznie, gdyż energię pożytkują głównie na emitowanie światła, a nie na wydzielanie ciepła. Ponieważ zawierają one rtęć traktowane są jako odpad niebezpieczny.
Dlaczego zużyte świetlówki są niebezpieczne dla środowiska?
Świetlówka zawiera niewielką ilość rtęci (ok. 5mg.) zamkniętej szczelnie w bańce lampy. Z chwilą jej uszkodzenia rtęć w formie oparów wydostaje się z niej. Jeśli do pęknięcia dojdzie np. w typowym kontenerze na śmieci, rtęć może z niego przedostać się do otoczenia powodując jego skażenie. Wraz z wodą deszczową trafić może także do zbiorników wodnych. Rtęć metaliczna, jak też i opary rtęci, są wysoce niebezpieczne dla zdrowia ludzi
i zwierząt Zatrucie rtęcią w przypadkach ekstremalnych powoduje uszkodzenie układu nerwowego, co prowadzi m.in. do zaburzeń wzroku, słuchu, mowy, koordynacji ruchu etc.
